Bir mülkün fiziki olarak uygun olan, yasalarca izin verilen, finansal olarak gerçekleştirilebilir ve değerlemesi yapılan mülkün en yüksek getiriyi sağlayan en verimli kullanımıdır. En etkin ve verimli kullanımı belirleyen temel unsurlar aşağıdaki soruların cevaplarını içermektedir:
- Kullanım makul ve yatırım için uygun mudur?
- Kullanım yasal mı ve kullanım için bir yasal hak alabilme olasılığı var mı?
- Mülk fiziksel olarak kullanıma uygun mu veya uygun hale getirilebilir mi?
- Önerilen kullanım finansal yönden gerçekleştirelebilir mi?
İlk dört sorusunu geçen kullanım şekilleri arasında seçilen en verimli ve en iyi kullanım, gayrimenkulün gerçekten en verimli kullanımıdır.
Gayrimenkul sektörünün hukuki ve teknik açıdan en belirleyici faktörlerinden biri olan imar planları ülkemizde şehirleşme, teknolojik gelişme ve iktisadi ilerlemeye paralel bir gelişme gösterememekte ve bu revizyon eksikliği nedeniyle genelde statik bir görünüm arz etmektedirler. Söz konusu olumsuz yapının doğal bir sonucu olarak bir gayrimenkul üzerinde mali ve teknik açıdan en yüksek verimliliği sağlayacak ve bunun yanı sıra finansmanı dahi temin edilmiş en optimum seçeneğin uygulama safhasına konulamaması gibi istenmeyen vakalar sektörümüzde sık sık oluşabilmektedir. Bir başka anlatımla, ülkemiz koşullarında en iyi proje en yüksek getiriyi sağlayan veya teknik olarak en mükemmel sonuçları sağlayan seçenek olmanın yanı sıra, yasal mevzuatın gereklerini de yerine getirebilecek özellikleri taşımalıdır.
Gayrimenkul yatırımları değişik şekillerde ve değişik uygulamalarla yapılabilir. Yatırımlarda arsanın imar durumuna ilişkin hakları ve sonrasında izlenecek prosedürler ile bunlara ilişkin maliyetlerden sonra projenin yapımı aşamasındaki üretimler ve proje için beklenen bir talebin proje safhasında veya proje tamamlandıktan sonra nasıl oluşacağına ilişkin öngörülerin yatırım yapılmadan önce belirgin bir sistematiğe kavuşturulmuş olması önemlidir. Bunun yanı sıra proje üretecek yatırımcının arsayı satın alması veya arsa sahibi ile bir anlaşmaya varması durumunda elde edeceği avantajlar ve gelirlerin irdelenmesi, herhangi bir inşaat yatırımından ziyade geliştirilmiş bir mülk için yatırım yapılması durumunda ise arz ve talep durumuna ilişkin verilerin incelenmesi ve yatırımın karlılığı yine önemli bir konudur. Yatırım danışmanlığı anlamında gayrimenkul değerleme temel prensipleri doğrultusunda yatırımcılara maliyetler, değer, arz-talep durumu gibi konularda bilgiler ve öngörüler sunulmaktadır.
